Fläming dag 8, zondag 20 juli 2008

Wat is er nu speciaal aan die Maagdenburgse bollen ?

In 1650 wou een natuurkundige uit Maagdenburg, Otto von Güricke, bewijzen hoe groot de luchtdruk wel was. Hij liet twee halve bollen maken die perfect op elkaar pasten zodat zij een volledige bol vormden. Met een zelf ontworpen primitieve luchtpomp werd de lucht uit de bol gepompt. De luchtdruk aan de buitenzijde hield beide helften samen. Aan weerszijden van de bol werd een achtspan paarden vastgemaakt. Zij moesten de bol uit elkaar trekken maar lukten er niet in ! Later werden er twintig brabanders gebruikt en dan lukte het nog niet om de luchtdruk te overwinnen. De proef met de Maagdeburgse halve bollen is daarom een erg befaamde proef uit de fysica.

Na het ontbijt, zo ongeveer 9u15, reed ik naar Magdeburg, vrij vroeg, geen of weinig verkeer. Ook hier brengt de gekende Duitse 'gründlichkeit' je probleemloos naar vrije parkings midden in de stad. Ik wou een ticket kopen en zocht naar klein geld tot een mijnheer mij vertelde dat dit 's zondags niet moet. Goed meegenomen, dat was straks een koffie extra !

Ik de stad in. Ik dacht een oud stadsgedeelte te kunnen bezoeken, maar buiten een kerk zag ik alleen maar moderne gebouwen. Zowat alles was nog gesloten ik wandelde dan zomaar wat rond. Blijkbaar héél onzeker want weer een vriendelijke mijnheer (zijn alleen de voormalige Oostduitsers vriendelijk of zijn de anderen dat nu ook ? - niet mooi !) vroeg of hij mij kon helpen. Ik zei hem dat ik op zoek was naar de Magdeburgse halve bollen (die halb kügeln) en of er een museum was waar ik die kon bewonderen en waar nu eigenlijk de oude stadskern was ?

De ogen van het meneertje lachten ... blijkbaar had ik een kenner ontmoet (of waren mijn vragen te stom) : Haha !! Er is geen oude stadskern ! Wel veel oude gebouwen. In de 'krieg' is er veel vernietigd door zowel Amerikaanse bombardementen als die van 'unsere freunden'. (Ik had ondertussen al door dat mensen uit het Osten hiermee de Russen bedoelen). Een de 'halb kügeln vind je over heel de stad. 't Is te zeggen, replica's en anderen die er aan herinneren. En in een Magdeburgs museum staan ze ook niet. Ze staan in een museum in ... Wenen ! (Om te bleiten ! Dan kom je speciaal naar hier om die te zien). Maar ginder, waar die telefooncel staat, daar is een 'denkmahl'. En ga verder eens naar die kerk en rechts ervan ga je naar de Elbe, daar kan je heel goed wandelen !

Ik bedankte het vriendelijke heertje uitvoerig, wenste hem nog een schone dag en toog naar de telefooncel. Het 'denkmahl' was een standbeeld van von Güricke. De ontdekker, uitvinder, of hoe noem je zo iemand van de Magdeburgse halb Kügeln. Hij staat nu ook in mijn fotoverzameling. Daarna ik verder langs de Elbe. Op een bepaald moment zag ik iets raars ! Zo'n vijfhonderd meter de stad in zag ik boven de daken verschillende gouden halve bollen staan. Ik naar daar en enorme verrassing ... ik stond voor een Hundertwasser huis ! Dit had ik hier helemaal niet verwacht. Natuurlijk was dit een goede compensatie voor de échte von Güricke's Magdeburgs halve bollen !

De Oostenrijkse kunstenaar Hundertwasser heeft in verschillende steden huizen gebouwd die hij in harmonie met de natuur wou hebben. Hier in Magdeburg noemt het 'Die Grüne Zitadelle'. Niets is echt vlak of plat, noch de muren, noch de vloeren. Sommige vensters lijken wel te dansen in de gevel. Alles is beschilderd in felle kleuren met bloemmotieven. Het huis is gebouwd in 2005.

Het is echt een oord van rust en vrede midden in een levendige stad. Spijtig genoeg was er vandaag geen rondleiding.

Ik wandelde terug naar de Elbe en het begon te regenen. Eventjes vermoedde ik dat ik in Regensburg en niet in Magdeburg was ! Gelukkig was er nog een droog plaatsje op het terras van het restaurant aan de oever. Onder een grote paraplu, veilig voor de motregen, genoot ik van de plaatselijke specialiteit : gebakken rundslever met uit, weggespoeld met een groot glas Klosterbrau ! Jaren geleden dat ik dit nog gegeten had.

Na de middag trok ik terug de stad in om de Dom, het stadhuis en nog wat andere gebouwen te bekijken. Tijdens die wandeling kwam ik langs verschillende parkjes en hoekjes groen. Daar is hier veel aandacht aan besteed. Overal waar je gaat kom je die tegen en bijna altijd staat er een kunstwerk op. Het leek wel of dit gedeelte van Magdeburg één groot openluchtmuseum was !

Het viel mij ook op dat de prijzen hier helemaal niet hoger liggen dan in Fläming, wat ik verwacht had vanwege toch een (kleinere) grootstad. Een koffie koste bijvoorbeeld € 1.50, maaltijden tussen € 7 en € 13. Een grote pint € 3. In Berlijn en in het westen moest ik een pak meer betalen. Blijkbaar is er toch nog altijd ergens een onzichtbare grens tussen Westen en Osten !

Op de terugweg naar de parkeerplaats ging ik langs een marktje aan de oever van de Elbe. Héél druk bezocht door de Magdeburgers (en toeristen !). De overgrote meerderheid van de marktkramers waren Aziaten, vermoedelijk Vietnamezen, wat ik elders in het voormalige Oostblok nog ben tegengekomen. Er werden vooral prullaria en leder verkocht naast eten en drinken.

Toen begon het te regenen, maar écht te regenen ! Heel de terugrit, heel de avond, heel de nacht, heel de volgende dag. De rest van mijn tocht naar het Osten viel dus letterlijk in het water en daarom peddelde ik maar naar huis !

Al bij al vond ik het toch een geslaagde vakantie. De mensen zijn in het Osten enorm vriendelijk en hebben een ongelooflijke interesse voor de rest van Europa. De economische ontwikkeling blijkt achter te staan maar ik weet niet of dit zo slecht is. Hierdoor is er wel een uittocht van jongeren om in het Westen werk te vinden.

Positief is dat de natuur hier alle kansen krijgt. Op mijn terugweg hoorde ik op radio Brandenburg 1 zeggen dat de Bondsregering van plan is om te investeren in één groot natuurpark langs de voormalige 'innengrenz' (dus toch !). Er zullen nog veel miljoenen euro in moeten geïnvesteerd worden om hetzelfde welvaartspeil te bereiken als in de rest van Duitsland.

Bedankt lezer, ik hoop dat je een (klein) beeld gekregen hebt van Fläming en een ander stukje Osten ! Je mag ook altijd kommentaar schrijven hoor !

jeugdsentiment

Ik ken dit nummertje van The Animals. Toevallig hoorde ik het gisteren op de radio. Op het clipje lijken The Animals nogal brave jongens. Enkele jaren geleden werd het terug actueel in de generiek van Kill Bill, gezongen door Santa Esmeralda. Deze versie spreekt mij echter meer aan, hopelijk ook jou, lezer !
Veel luistergenot.

Kill Bill maakte dit lied weer populair, gezongen door Santa Esmaralda. Ik ken het van vroeger door The Animals die echter op de bijhorende clip brave jongens lijken. Deze versie is zowat het beste wat ik vond. Een vleugje 'aktueel' jeugdsentiment !

Fläming dag 7, zaterdag 19 juli 2008

Het is me gelukt. Ik bereikte Lutherstadt-Wittenberg via de 'normale' wegen. Zelfs zonder de hulp van de tomtommadam. Gewoon op de goeie ouderwetse manier door ... de wegwijzers te volgen !

Ondertussen heb ik nog een tussenstop gemaakt in Jüterbug. Vanuit de verte had het stadje een mooie skyline wat mij naar daar lokte. Het was ook de moeite waard. Raar maar waar, op het plaatselijke kerkhof ontdekte ik nog DDR sporen.

Zo rond de middag was ik dan in Lut-Wittenberg. Het verschil met de andere stadjes was direct groot : veel groter, veel drukker ! En betaalparking. Gelukkig vrij dicht bij het centrum. Alles staat goed aangegeven en op geen tijd stond ik voor de kerkpoort waar Luther zijn diktaat aanspijkerde. Of het nog steeds het originele hout is weet ik niet. Er staat een hoog ijzeren hek voor. Hoogstwaarschijnlijk om (fanatieke) toeristen te beletten er 'souvenirs' uit te kerven.

Poort van de slotkerk

Je kan ook begeleide stadswandelingen doen. De gids is dan verkleed in zo'n zwarte toga en met een 'luther'potske op.

Luther

Ik wandelde langs een andere straat terug naar de markt en kwam het 'Haus der Geschichte' tegen. Een huis helemaal ingericht volgens de gebruiken en de zeden van voor de Wende, uit de DDR tijd dus.

Ik werd rondgeleid door een heel sympatieke mevrouw die heel veel wist te vertellen over het DDR tijdperk. Zij sprak uiteraard Duits, de andere groepsleden waren een Amerikaans koppel met hun kindjes. De Amerikaanse mevrouw sprak Duits vanwege geboren in Berlijn en in haar jeugd daar gewoond. Zij vertaalde voor haar man. De vriendelijke gidse schrok er een beetje van dat ik haar Duits verstond, merkbaar aan mijn reacties op haar uitleg. Zij had gedacht dat de Amerikaanse ook voor mij in het Engels zou vertalen. Zij wist wel iets van twee talen in België, één daarvan was Frans, de andere wist ze niet maar was dat geen Engels ? Zij verontschuldigde zich heel uitvoerig en vond dat 'Flaams' (Hat das etwas zu tun mit Fläming ?) best te verstaan was.

Het museum was wel top ! Vroeger was het beneden een kinderkribbe en boven woonde men. De mensen die er woonden behoorden wel bij de meer begoeden.

Wc's in de kinderkribbe naast elkaar, à la Russe !

Enkele anecdotes :

-Men droeg ook kleren uit nylon (NewYorkLONden), maar mocht dit niet zo noemen, wel dédéron (zie je de DDR er in ?), géén propaganda voor een westers product !

-Er bestaat een zakje (een netteke) dat je altijd moest bijhebben. Kwam je een rij mensen tegen dan ging je gewoon aanschuiven en zou je misschien iets op de kop kunnen tikken. Volgens de gids was het zakje zo rekbaar dat er vijftien flessen bier in gingen.

-Er was geen behangpapier, in plaats daarvan werden de muren geschilderd en werden er sjablonen op aangebracht. Toch modern eigenlijk !

-Er was tandpasta voor de kindjes met bananensmaak, wat zonder meer moest aangenomen worden. Men kende de smaak niet van bananen, er waren er geen.

-Overal waar wij keramiek gebruiken, in keukens en badkamers, was dat hier plastiek. De 'vrijwillige' brandweer had dan ook veel werk. Minstens één maal per week was er een woningbrand.

-Van oude koperen munitiehulzen uit een fabriek in de omgeving, werden gebruiksvoorwerpen gemaakt, bijv. bekers en vazen.

Keukentafel met ingebouwde afwasteilen (wegens plaatsgebrek)

-Een aluminiumpot waar een gaatje in was werd gedicht met een vijs, een rondel en een moer. Zo kan die, weliswaar ligt lekkend, toch nog gebruikt worden.

-Koffie was er niet. Kon men toch eens aan koffiebonen raken dan waren die ongebrand. Men had een toestelletje gemaakt om zelf koffiebonen te branden op het fornuis. Die fornuizen werden gestookt met geperste papierblokken, bruinkool of hout.

-Begoede gezinnen hadden ook een tv, weliswaar zwart/wit en ze konden maar alleen de staatszenders ontvangen. Later verschenen er ook kleur tv's uit de Sowjetunie maar die werden zo warm, zei de mevrouw, dat je er een spiegelei op kon bakken. Bijzonderheid : bij alle tv's moest je een soort stroomregelaar kopen want geregeld waren er stroomterugvallen.

De staat controleerde alles. Ieder huisgezin moest een 'hausbuch' bijhouden. Hier moest in genoteerd worden wie er gedurende de week in het gezin verbleef. Elke week werd dit boek door de politie gecontroleerd.

Uniform 'Freie Deutsche Jugend'

Er werd heel veel gezwegen in de DDR. Je wist immers niet wat er aan je buur beloofd was om als verklikker te fungeren ! Je moest dus voortdurend op je hoede zijn.

Na het bezoek zei ik tegen mevrouw de gids dat ik de indruk had dat de gewone DDR burgers, sterke, vindingrijke mensen moesten geweest zijn. Wat zij beaamde.

De middag was al een eind op weg en ik wou met alle geweld nog naar Coswig, naar het gehucht Wahldorf. Eens kijken naar die Vlaamse waterput. Het was wel wat zoeken maar uiteindelijk toch gevonden ! Een oud meneerke, blijkwaar wel belezen, wenkte mij en was helemaal niet verbaas een Belg te zien in zijn 'boeregat'. 'Jaja' zei hij 'Er komen er nog wel eens meer, Vlamingen ! Op zoek naar de put. Weet je, eigenlijk zijn wij een beetje verre neven. Kom ik laat je de kerk zien'. En wij naar de kerk, een mooi gemetst kerkje vroeger gebouwd door ... Vlamingen. De bewoners hebben de moeite gedaan om het in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Tof !

'En als je nu die bocht neemt naar links en dan aan de volgende bocht, daar staat de put'. Ik bedankte hem uitvoerig en wenste hem nog vele mooie dagen en reed naar de put. Eigenlijk iets van niets, gewoon een houten waterput maar met de uitleg dat hij oorspronkelijk gemaakt was door Vlamingen en... Slavische immigranten. Zo'n beetje 'heilige' grond ?

De Vlaamse waterput

Ondertussen was het stevig beginnen regenen, mét donder. Ik besloot daarom om geen pension te zoeken in Fläming maar door te rijden naar Magdeburg. Misschien zou ik de beroemde 'Magdeburgse halve bollen' wel zien !

In de buurt van Wiesenburg staken er weer een vijftal reetjes de weg over, zo'n honderd meter voor mij. Bracht mij in herinnering die borden toch weer serieus te nemen.

Via de autobahn naar Magdeburg. Even daarvoor, in Heyrothsberge, vond ik een pensionnetje waar ik overnachtte. Morgen zak ik af naar Magdeburg en is het 'bollentijd'.

Fläming dag 6, vrijdag 18 juli 2008

Vandaag is het mijn laatste dag in dit deel van Fläming. Ik had eens iets gelezen over restanten van een belangrijk centrum uit WO II. Die vond ik in Wünsdor : Die Bunkeranlagen.

Naast een belangrijk bunkerpark zijn er verschillende musea : het Garnisonmuseum, over de geschiedenis van het Zossen-Wünsdorf garnizoen van 1910 tot 1945. De Russchischer Soldatenalltag, over de aanwezigheid van de Russen hier van 1945 tot 1994. De Spitzenbunker, hier ook de Wünsdorfer Betonzigarren genoemd, over hun functie als luchtafweer.

In beide eerste musea was wel één en ander te zien : van wapens, gebruiksvoorwerpen, uniformen tot heel veel foto's.

Die betonnen sigaren : iets speciaals maar ik vraag mij af hoe functioneel ze wel waren als luchtafweer.

Het belangrijkste was de ongeveer anderhalf durende wandeling door het bunkerpark.

Kort gezegd : deze plaats is getuige van zowat een kleine 100 jaar Duitse Militaire geschiedenis.

Aan de laatste keizer, Wilhelm II, herinneren nog de kazernes van de keizerlijke garde. Momenteel zijn dit heel modern ogende woonblokken, met alle modern comfort. Je kan er flats huren van 4 tot 6 kamers voor een prikje. Zij staan in een groene oase, met parking en winkelcentra in de buurt. Toch staan zij praktisch leeg. Er zijn niet voldoende mensen die ze willen huren omdat, vooral jongeren, er een trek naar het westen is.

In WO II bouwden de nazi's hier drie grote bunkercomplexen : Maybach 1, Maybach 2 en Zeppelin. Als je een beetje naar beide namen (Maybach en Zeppelin) zoekt, zal je ontdekken dat die nauw met elkaar verbonden zijn : verschillende Zeppelins hadden Maybach motoren. Maybach bouwde ooit een auto die Zeppelin genoemd werd. De beide families trouwden ook onderling met elkaar en dienden in de Wehrmacht.

Het bijzondere van de Maybach bunkers is dat zij het uiterlijk hadden v an gewone landhuizen. Maybach 1 bestond uit 12 grote bunkers, twee verdiepingen bovengronds en vier verdiepingen ondergronds. Zij dienden als Hoofdkwartier van de Duitse Wehrmacht gedurende de oorlog (Oberkommando des Heeres der Deutschen Wehrmacht). Toen ze gebouwd werden had niemand inzage in de bouwplannen. Per dag werd een plan meegedeeld van wat er die dag moest geconstrueerd worden. Dit om spionage tegen te gaan. Uiteraard werden ze gebouwd in gewapend beton, maar van een zodanige stevigheid dat de bouwmeesters ze onverwoestbaar noemden. En (bijna) gelijk hadden ze !

Het Zeppelin complex ligt volledig onder de grond. Alleen de ingangen waren bovengronds uiteraard, maar vermomd als landhuizen. Oppervlakkig gezien leek ze bewoond door een familie, wat ook zo was, maar dagelijks passeerden hier de meer dan 140 soldaten die ondergronds werkten als ze afgelost werden. Foutje in de vermomming ! Welke spion zou geen argwaan krijgen als de familie Schmidt per dag 150 bezoekers kreeg ?

Het Zeppelin complex deed dienst als inlichtingencentrale en werd volledig gefinancierd door de toenmalige Duitse Post. Het is ongeveer 4 voetbalvelden groot en er zijn acht verdiepingen ! Dus een totaal van 32 voetbalvelden. Het is volledig A,B,C vrij, dit wil zeggen bestand tegen atoomwapens, biologische wapens en chemische wapens. Een mens vraagt zich af waarom atoomvrij ? Er was toch nog geen atoombom ! Of was er toen een collega van Oppenheimer werkzaam en was er meer onder de (hoogte)zon dan wij nu weten ? Feit is, het is gigantisch.

Op één of andere manier kregen de geallieerden toch weet van deze gebouwen en een groots opgezet bombardement vernietigde het omliggende woud voor bijna de helft. De bunkers kwamen er met scherven vanaf. (Waar hebben we dit nog gehoord ?) Enfin, het waren Ukrainers die er het eerst bijwaren. Na de oorlog werd beslist om heel het bunkerpark te vernietigen. Wat met de Maybach bunkers ook gebeurde. De bouwmeesters hadden echter grotendeels gelijk want men slaagde er niet in ze met de grond gelijk te maken.

De Zeppelinbunker moet zelfs de Russen verbaasd hebben want ze lieten hem ongemoeid. Allez, de bunker op zich toch. Het communicatiemateriaal werd verbeurd verklaart en naar Rusland gevoerd om daar hun zaakjes te moderniseren. Dit gebeurde allemaal voor de verkoeling tussen de geallieerden optrad die de Koude Oorlog inluidde.

Toen die begon vonden de Russen het anders geen slecht idee, zo'n 'Nachrichtenbunker' en zij vestigden zich, samen met de Oost-Duitsers, in het Zeppelincomplex. Zij herdoopten hem tot 'Panzir' wat in het Nederlands 'harnas' betekent. Zij stopten hem terug vol technologische hoogstandjes en benutten hem om West Europa in het oog te houden. Panzir werd voor de Sowjettroepen het Hoofdkommando in Europa. Ook het hoofdkwartier van de gemeenschappelijke DDR/USSR luchtmacht en de luchtverdedigingstroepen.

In het bunkerpark, naast Zeppelin/Panzir, was ook nog een oudere ondergrondse bunker die in de oorlog al grotendeels buiten dienst was.

Vanuit Panzir werd ieder vliegend voorwerp in het oog gehouden en als er eens iets naar het Oosten vloog dat abnormaal was werden er MIG's verwittigd. Er zou ook een verbinding bestaan hebben met de beruchte rode knop om raketten te lanceren (die daar trouwens niet zo ver af stonden). Dit duurde tot aan het einde van de Koude Oorlog in 1989.

Pittig verhaaltje : Men zag het vliegtuigje van Mathias Rust, die er op het Rode Plein in Moscou met landde, niet. Vermoedelijk waren de bewakers te moe of sliepen zij vanwege te diep in wodkanevelen gehuld. Het verhaal gaat dat vanaf die dag er een absoluut alcoholverbod was, niet alleen in de Panzirbunker, maar op het hele complex. Volgens onze Duitse gids de slechtste beslissing die men kon nemen : als een Rus van een fles wodka drinkt kijkt hij tenminste naar boven !

Na de koude oorlog namen de kameraden natuurlijk alle technologie mee naar huis, enkele toestellen te na gesproken. De bunker zelf, met al zijn hoogstandjes, bleef bestaan. De laatste eigenaar had er zelf niet zoveel meer aan gewerkt en had verder geborduurd op het bestaande, het door de nazi's ontworpen. Ik stond versteld van de vele snufjes die zij toen, voor 1945, al in praktijk brachten : luchtdrukpost, zonnebanken, voorloper van airco, sandwichbetonbouw, enz... Alles bijeen een zeer leerrijke ervaring.

Aansluitend hierop had ik graag de 'Rakettenanlage' in Kummersdorf zelf bezocht. Hier ontstonden de naziraketten die later verhuisden naar Peenemunde. Ik vermeldde reeds dat zij niet ver van de Panzir stonden. Na de oorlog hebben de sowjets dit centrum verder uitgebouwd en er stonden toen raketten op West Europa gericht. Met of zonder atoomkoppen dat was mij niet duidelijk.

Een vijftal inwoners uit Kummersdorf houden er geregeld wandelingen voor de toeristen, maar voor slechts één persoon zagen zij dit niet zitten. Spijtig.

Er is nog meer : in Sperrenberg, een dorpje tussen Wünsdorf en Kummersdorf ligt het militaire vliegveld. Dit is gebouwd op een vliegveld uit WO II en verder uitgebouwd in de koude oorlog. Het is een enorm domein met naast het vliegveld ook kazernes, losstaande officierswoningen, schooltjes, een hospitaal, garages, enz... Er kan een grote gemeente in huizen ! Momenteel probeert men middelen vrij te maken om van dit ondertussen door de natuur terug opgeëist domein één groot Europapark te maken, met paviljoenen uit alle landen.

'Schade, nicht zu besuchen !'

Vandaag is dus mijn laatste nacht in Kummersdorf, morgen rij ik verder op ontdekking in Fläming, richting Wittenburg. Ik probeer dit langs kleinere wegen te doen. We zien wel.

Oh ja, ik ben zo vrij om te vertellen dat ik de laatste avond de rekening voor mijn verblijf hier moest betalen. Kamer met ontbijt, drankverbruik en verschillende avondmalen samen : € 262 !

P.S. Je kan alle foto's bekijken door te klikken op de zijbalk rechts op fotohoekje, dan kies je Fläming. Je mag natuurlijk de andere ook bekijken.

Fläming dag 5, donderdag 17 juli 2008

Het is slechts een kwartiertje rijden van Kummersdorf naar Trebbin, een iets grotere gemeente waar een station is. Na geparkeerd te hebben op de 'park & ride' zone ging ik een ticket kopen naar Berlijn. Het station was gesloten maar een automaat van DB (Die Bahn heet dat tegenwoordig voluit) met deskundige instructies leverde er mij een af voor Berlin Hbf (Berlin Hauptbahnhof), kostprijs 3.80 euro. Trebbin ligt op de spoorlijn Wittenberg/Rostock.

Berlin Hbf is een vrij nieuw, gigantisch groot, modernistisch gebouw. Pas open sinds 2005. De ideale aankomstplaats in Berlijn want vandaaruit vertrekken alle bussen, metro, enz... om de stad te verkennen.

Ik verkende eerst het gebouw van zuid naar west, van boven naar onder. Een stadsplannetje leerde mij dat ik serieus zou moeten kiezen wat ik wou zien die dag in Berlijn. De snelste manier om zoveel mogelijk op één dag te bekijken leek mij een City tour. Je hebt dan een eerste indruk. Voor de prijs van 12 euro maak je een toer door Berlijn, met geregeld op- en afstapplaatsen. Wat ik ook deed. De gids aan boord gaf heel veel uitleg, in het Duits en Engels, doorspekt met mopjes en plaatselijke humor.

We staken de Spree over, er zijn meer dan 1.700 bruggen in Berlijn, en belandden in de diplomatische wijk. Hier staan broederlijk naast elkaar de meeste ambassades van bijna alle landen ter wereld. Bijzonderheid : er staat een gebouw waarin Kohl na de 'wende' zijn regering wou leidden en door hem erg groots werd opgevat. De Berliners, niet erg tevreden met die grootsheid noemen het gebouw het 'Kohlosseum'.

Je draait een laan in, hier noemen ze dat een allee, en staat voor de Reichstag, naar mijn weten zowat één van de bekendste gebouwen in Berlijn. Door allerlei filmen over WO II roept dit toch enige emotie op.

Je ziet zoveel historische gebouwen dat je op de duur niet meer weet wat je nu gezien hebt. Berlijn is zo uitgestrekt dat je een ongelooflijk ruimtelijke indruk krijgt. Voor mij toch een beetje overweldigend.

In de week Charlottenburg bewonder je de gebombardeerde kerk waarrond een nieuwe kerk gebouwd is. De gids vertelde dat na het bombardement in 1943 de Berliners de wijk herdoopten in 'Klamottenburg' (voddenburg). Of hoe destijds de Berlijners de zaak ironisch bekeken.

Natuurlijk rij je langs de KuDam (Kurfurstendam), Unter den Linden en Checkpoint Charlie, gewoon zo genoemd omdat het het derde checkpoint was. Charlie is de derde letter in het internationaal telefonisch alfabet. Van de beruchte muur en de gedemilitariseerde zone zie je bijna niets meer. Een stuk dat herbouwd is voor de toeristen kan je nog wel bewonderen. Volgens de gids is hij helemaal in stukken verkocht aan wie een origineel souvenir wou hebben. Ondertussen zijn er al 3 muren verkocht volgens hem en nog steeds gaan er vlot stukjes muur over de toonbank.

Naast de historische gebouwen is er ook geweldig veel nieuwbouw, heel modern met veel glas en staal. Alle grote merken uit de auto-industrie, de electronica en bankwereld hebben hier een groot filiaal of hun hoofdzetel. Ook wel tof ! En dit zowel in het westen als in het toenmalig Oost-Berlijn.

Ik stapte op verschillende plaatsen af om de zaak eens van dichter te bekijken. Bijvoorbeeld Checkpoint Charlie. Dit is echter nagemaakt en zo omgeven door toeristen dat je er geen normale foto van kon nemen. Brandenburger Tor : leek mij op foto's een enorm impossant gebouw. Hij is ook wel groot, maar niet zo imposant.

In ieder geval, Berlijn is een grote, open stad, waar ik zeker nog eens naar terug ga om beter te leren kennen.

Waar we voorbijreden en er geen stop voorzien was, wat ik wel had gewillen, was het Holocaust Mahnmal, je weet wel dat plein dat vol stenen ligt en waar een enorme geladenheid van uit gaat.

Nog altijd is Berlijn één grote bouwwerf. Waar de muur stond en waar de gedemilitariseerde zone was kan je afleiden uit de tientallen moderne 'skyscrapers'.

Er is wel enorm veel aandacht voor groen en voor kunstwerkers die overal over de stad verspreid staan.

Het enige dat zowat tegenviel waren de prijzen, maar dat heb je in elke grootstad. Ik was ondertussen gewoon aan een koffie voor maximum 1.50 euro in Teltow-Fläming. (Op de autoplaten is dit 'kreis' afgekort als TF) In Berlijn kostte een koffie 3 euro. Ook een gewoon broodje was duurder dan elders.

Ik was in ieder geval onder de indruk van de grootsheid van Berlijn, van de gemoedelijkheid van de Berliners, hun humor en hun openheid ten opzichte van medeburgers uit de hele wereld.

Nu ik een eerste indruk heb, herhaal ik : ik ga terug !

Fläming dag 4, woensdag 16 juli 2008

Vandaag dus naar Glashütte, het kunstenaarsdorp.

Ondertussen weet ik de weg daarheen blindelings te vinden. Op de verplichte parking voor het dorp stond mijn Tacumaatje helemaal alleen. Het parkeerticket koste € 4. Blijkbaar komen de toeristen laat naar hier, het was nochtans al voorbij tienen. Ik wandelde vrij eenzaam langs de gebouwen. De meeste 'kunstenaars' waren nog bezig hun zaakjes te openen. Want daar gaat het eigenlijk om : verkopen ! Allerlei ambachtslui proberen hun waren in de toeristen hun zakken te doen belanden, weliswaar zelfgemaakte spulletjes.

Mijn eerste stop was een potterie met annex terras. De koffie in de zelfgemaakte tas smaakte wel. Even binnenlopen in het atelier en kijken terwijl de pottenbakster aan het draaien was. Misschien een mogelijkheid om vingerhoedjes te kopen dacht ik, maar ... helaas !

Ik slenterde verder langs een viltwinkel, een zeepziederij, een glasblazer en een schilder.

Ondertussen was er toch wat volk bijgekomen en voelde ik mij niet meer de enige toerist. Het bekijken van het vilten, het zeep zieden en glasblazen vulde de voormiddag.

Omdat ik toen aangekomen was bij een herberg vond ik het weer tijd voor een koffietje en misschien iets om te knabbelen. De herbergier bleek meer in zijn mars te hebben : hij bakte in een steenoven zelf brood en maakte allerlei soorten worst. Op zijn kaart stond voor de kleine honger een 'knäcker'. Ik hoorde iemand dat bestellen en volgde nauwkeurig wat er op het bord lag : twee grote boterhammen gesmeerd met spekvet én kaantjes, een lang gedroogd worstje en enkele dikke schijven van een ander soort salami. Daarbij een augurk en een eindje van zo'n vijf centimeter leverworst. Voor de prijs, € 2.50 moest je het niet laten en dit leek mij een portie die ik best aankon.

Het was heerlijk ! Hiermee zou ik zeker de avond halen. Dus ... hop naar de volgende kunstenaar. Langs een nagebootst station wandelde ik naar een galerij met 'heim' produkten. Eigenlijk gewoon een souvenirwinkel. Vond hier toch het eerste souveniertje én een aantal postkaarten. Vanuit de winkel zag ik een grote 'Oscar' staan die mijn nieuwsgierigheid trok. Bleek het uithangbord te zijn voor de grootste Europese tentoonstelling van Hollywoor rekwisieten. Eén van de kunstenaars in Glashütte maakte geregeld rekwisieten voor Hollywood en via zijn connecties had hij er een groot aantal bekomen die hij ten toon stelde. De galerijhouder vond mij intressant genoeg om mij persoonlijk rond te leiden en deskundige uitleg te geven. Volgens hem waren er verschillende stukken origineel, het grootste aantal echter was namaak vanwege te duur. Hollywoord ligt blijkbaar niet zo in de belangstelling van de, overwegend, Duitse toeristen want ik bleef de enige bezoeker. (Hah, vandaar de persoonlijke uitleg !).

De volgende stop was de glasblazerij. Ook de moeite waard, spijtig dat de inkom van het museum vrij duur was :€ 10 !

Na nog een kunstgalerij doorgewandeld te hebben, met allemaal héél moderne kunst waar ik geen bal van snapte, toog ik naar de parking. Met veel geluk kon ik nog even bootje gaan varen op de Mellensee !

Ik heb vergeefs trachten te achterhalen wat er nu aan de oorsprong ligt van dit kunstenaarscollectief. De aard van de gebouwen, bijna allemaal lange bouwsels, doet mij iets vermoeden uit het DDR verleden.

Haha ! Het 'fahrschein' bureau voor een Seerundfahrt was open ! Dus ik naar binnen en ik belandde in een ... viswinkel ! 'Schade' ! Vandaag geen rondvaart. Ja, morgen ... maar dan zijn het allemaal mensen van een hotel iets verderop en ik weet niet of er dan nog plaats is. (Ik weet dat ik een aantal ponden teveel heb, maar zo corpulent ?) Overmorgen ? Ja, dan is er een rondvaart met 'behinderten' en we weten ook niet of ... (Ik voelde mij nog zwellen en tientallen kilos bijkomen !). Ik maakte geen bezwaar tegen de behinderten, was er zelfs een beetje nieuwsgierig naar, maar de goede man kon mij niet garanderen dat ik mee kon.

Schade ... auf wiedersehen !

In Sperenberg, het dorpje naast Kummersdorf, ging ik het postkantoor binnen om postzegels te kopen. Het was een winkeltje van Quelle (bij ons is dit véél groter) dat ook het postgebeuren verzorgde. Ik vond er zelfs nog postkaarten !

Dus naar het hotel en kaartjes schrijven op het terras. Het werd nogal donker en ik schrok een beetje dat het al zo laat zou zijn ... toen begon het te regenen.

Naar binnen, de gelagzaal in gevlucht. Het was al etenstijd en vermits het hier vandaag schnitzeldag is (ja, speciaal vandaag, alhoewel ik dacht dat het hier iedere dag schnitzeldag is) zoiets gegeten. Doorgespoeld met een lekker zwart biertje !

Morgen rij ik naar Trebbin om daar de trein te nemen naar Berlijn. Benieuwd wat dat zal worden !